Woordmelding voor 10 november 2020 door Jos Janssen

‘Brunssum zijn we samen’, zo luidt de titel van de Programmabegroting 2020 van de gemeente Brunssum.

Geachte voorzitter, beste college en gemeenteraad, beste burgers thuis voor de buis. Dit is voor het Progressief AKkoord Brunssum de 3^e woordmelding als lokale coalitiepartij in deze raadsperiode bij de programmabegroting. In een gemeente, die zijn zelfstandigheid inmiddels heeft bewezen. En enthousiast als we zijn gaan we door met het verder ontwikkelen en uitbouwen van Brunssum. We constateren dat Brunssum er inmiddels goed voor staat.
Een enthousiaste nieuwe burgemeester is dit jaar gestart en viel gelijk in de corona pandemie problematiek. Maar zij toont een juiste spirit en wil en inzet om Brunssum hier door heen te leiden. Ook is een nieuwe gemeentesecretaris aangesteld. Dus er staat ons niets meer in de weg om nog meer verbeterslagen te maken.

Vandaag ligt een begroting die sluitend is zonder extreme lastenverzwaring voor onze burgers. Afgezien van de jaarlijks indexering van 1,5% gaat de OZB belasting niet omhoog, zoals in voorgaande jaren, en de overige gemeentelijke belastingen hebben te maken met kostenindexering van 1,7%.
Anders is het wat betreft de afvalscheiding, waarbij de kosten van verwerking fors stijgen, waardoor wij als burgers geconfronteerd worden met forse verhoging van onze bijdrage. Hierdoor is de lastenstijging per gezin per jaar met een eigen woning € 2,92/ maand. En zonder eigen woning € 2,36/maand. Maar dan moeten we betalen voor het ledigen van onze GFT bak wat tot nu toe nog gratis was. En dat bedrag van € 1 per lediging voor een groene 240 literbak komt er nog bij. Maximaal € 26/jaar. Want de bak wordt om de 2 weken geledigd.

Voorzitter,

In Brunssum zijn we samen in een 1 ½ meter samenleving.

Samen hebben we het moeilijke jaar 2020 doorstaan.
Samen hebben we het probleem van de enorme vliegenoverlast en stank in Brunssum-Oost opgelost.
Samen hebben we unaniem een nieuw centrumplan vastgesteld.
Samen hebben we de ontwikkeling van onze Oostflank op de rails gezet.
Samen verbeteren we, met ondersteuning van de enthousiaste werkgroep ‘verbinden’, de communicatie intern in onze organisatie.
Samen zoeken we, politiek en burgers, naar samenwerking en initiatieven om het leven en wonen in onze mooie Parelstad nog mooier te maken.
Goed voorbeeld zijn de wijkontwikkelingen, zoals het pilotproject in Brunssum-Noord. Maar ook zelfinitiatieven van groepen burgers om zwerfaval op te ruimen, zoals in Brunssum-Zuid, is toe te juichen. Voor het Schutterspark is een plan ontwikkeld en gepresenteerd voor verdere ontwikkelingen. Het PAK heeft altijd het Schutterspark hoog in het vaandel gehad en zal serieuze ontwikkelingen op de voet volgen en ondersteunen mits het realistisch is. Het park moet vrij toegankelijk blijven voor iedereen zonder entreegelden.
Het hele Sociale Domein, en vooral de uitvoering van de WMO, blijft goed scoren. We hopen snel inzicht te krijgen in het nieuwe Dierenwelzijnsbeleid nadat de wethouder vorig jaar onze motie daarover heeft overgenomen en beloofd heeft snel met een nieuw en actueel beleid te komen. Tenslotte krijgen we in december een beter zicht op de stand van armoede in onze gemeente als het vernieuwde armoedebeleid in de raad komt. En bijna alle van de tot ons doel gestelde 55 punten in het coalitieprogramma zijn gerealiseerd. Slechts enkele punten resteren, dus ook daar moeten we nog even gas geven.

Helaas zijn er ook wat teleurstellingen, veelal tgv de corona situatie.
Zo is er forse vertraging in de realisering van de overkapping van ons openluchttheater en moest de folkloristische Parade uitgesteld worden. En ook andere jaarlijkse evenementen, zoals de Parelloop, de zomer- en najaarskermis, de Oktoberfeesten en een legio aan andere evenementen en sportactiviteiten,  konden geen doorgang vinden.
Echt zwaar teleurstellend voor het PAK is het stilvallen van ontwikkelingen rond realisering van de brug over de buitenring ter hoogte van de Akkerweg, kortom Akkerbrug  genoemd. Daarover later meer. Wij hopen dat 2021 wat dit punt betreft een gunstiger jaar wordt.

Voorzitter

Samen kijken we nu vooruit naar het komende jaar. En voor ons ligt een sluitende begroting waar dit college, deze raad maar ook onze burgers trots op kunnen zijn. Vooral veel dank aan al die medewerkers die, mbv ieders eigen deskundigheid, dit hebben gerealiseerd. Helaas kunnen we het woordje ‘samen’ nog niet noemen, wanneer het over de invulling en uitwerking van de P&C cyclus gaat. Daar is nogal wat kritiek op van verschillende kanten, maar het gaat dan echt om een of 2 punten. De kritiek is terecht, maar enige zelfreflectie over de afgelopen 12 jaar ontbreekt bij sommige partijen.

Wat zijn nu de doelstellingen voor 2021 en verdere jaren

Het coalitieprogramma nadert zijn voltooiing. Burgerparticipatie gaat van start en de Denktank, die de gemeente gevraagd en ongevraagd op allerlei gebied zal adviseren is in een vergevorderd stadium. De raad zelf start op met een nieuwe, nog efficiëntere, werkwijze van informatie en vergaderavonden. De wijkontwikkelingsplannen krijgen ook de noodzakelijke aandacht en deelplannen zijn in uitvoering. De wijken Egge en Treebeek-Plein naderen het einde van hun renovatie. Het centrumplan krijgt een doorstart of zo u wilt een herstart. De Oostflank komt tot ontwikkeling waarbij duurzaamheid het centrale woord is voor inzetten van zonnepanelen en/of opwekking van windenergie. Maar het vizier is ook gericht op milieuvriendelijke bedrijven. Als het enigszins kan weren we daar in de toekomst vervuilende bedrijven. Dat wat nu is toegestaan qua vervuiling zal punt van voortdurende aandacht zijn. Hier is een goede samenwerking tussen gemeente, provincie en RUD noodzakelijk.
Het PAK is voorstander van plaatsen van zonnepanelen op woningen en bedrijfsgebouwen. De ruimte in Nederland is schaars. Dus dubbelgebruik van grond is belangrijk. Het inrichten van een zonneakker blijft ook mogelijk. Burgers moeten wel rechtstreeks daarvan kunnen profiteren. Windmolens op de Oostflank blijft nog steeds en te lang een vraagteken!!!  En met en met hopen wij dat het normale leven weer zal opstarten en dat geplande evenementen van start kunnen gaan.

Voorzitter

Voor het PAK zijn er toch nog wat pijnpunten

1. Brug ter hoogte van de Akkerweg:

Het PAK betreurt het dat de Provincie het belang van een goede ontsluiting van het Landgoed Amstenrade vanuit Brunssum ineens niet meer ziet en de onderbouwing van het aantal daarmee gemoeide recreatieplekken onvoldoende vindt. Zo staat het in de Provinciale brief van 30 september jl. Het gebied is aan het eind van de vorige eeuw ingericht als wandelgebied met als doel recreatie(plekken) dichtbij huis te creëren, zodat de recreatiedruk op de Brunssummer heide zou verminderen: destijds sprak men over 2 miljoen bezoekers per jaar. Bij die inrichting was de Provincie nauw betrokken. Het collectief geheugen van de provincie laat te wensen over of ook daar heeft men problemen met de archivering. Destijds was het de Provincie die voor de onderbouwing zorgde. Vooralsnog is de gemeente nu alleen aan zet. Het wordt tijd dat de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van het Landgoed Amstenrade vanuit Brunssum Noord en West hersteld wordt. Daarom hebben we een motie opgesteld, de 4^e inmiddels alweer, om nu eindelijk eens spijkers met koppen te slaan. Eigenlijk zijn we het spuugzat en mag het college eindelijk met een realiseringsplan komen en aan de slag gaan.

2. Jeugdoverlast – streng handhaven.

We constateren dat er toename is van jeugdoverlast in geheel Brunssum. Situaties van jongeren met crimineel gedrag maar ook met zwaar vuurwerk en wapens moeten we niet willen en al helemaal niet tolereren. We zien veel werk voor onze wijkagenten, straatcoaches en CMWW waarbij inzet van een forsere aanpak, bijvoorbeeld door het Bureau Halt, meer en meer gebruikt wordt. Zeker sinds afroepen van het samenscholingsverbod. Zo leert ons de informatie avond van 2 november waar we tevens kennis hebben gemaakt met de nieuwe wijkagenten. Die enthousiast aan de slag zijn of gaan in hun wijk. Nu hopen dat we inderdaad  meer ‘blauw’ op straat zien.

3. Afvalverwerking

Rd4 . Het invoeren van ophaalkosten van de groene GFT bak is een slechte actie wanneer wij serieus bezig zijn met afvalscheiding. Onze burgers moeten niet betalen voor strikte scheiding. Het gevaar van illegaal dumpen wordt dan veel te groot. Wij, als burgers, gebruiken de bak zelfs om gevallen bladeren in de openbare ruimte op te ruimen ipv het plaatsen van bladkorven. Zo hebben we als raad jaren geleden besloten. En dan komt er het voorstel om het ledigen van de GFT bak niet meer gratis te doen. Dit laatste voornemen willen we uit de begrotingsvoorstellen halen en daarvoor ondersteunen wij een door de coalitie breed ingediend amendement. Dat betekent wel dat de lastenverzwaring, inclusief riool, OZB en afval, voor alle huishoudens omhoog zal gaan. Voor huishoudens met een eigen woning € 3,07/maand en zonder eigen woning € 2, 51/ maand

4. Verkeersoverlast

Wij blijven erbij dat er meer verkeersoverlast is ontstaan, waarbij vooral snelheid wordt overtreden, na aanleg van de buitenring. Op bestemmingsverkeerswegen zoals de Kennedylaan en Loogstraat in Noord; de Hendrik van Veldeke straat in Zuid; de Maastrichterstraat/ Trichterweg in West. En ook op de N276 richting rotonde Brunssum-Noord oprit Buitenring. En dat geldt ook voor snelheidsoverlast in Rumpenerstraat/ Lindeplein. Wij vinden het toch tijd worden voor verkeersluwende maatregelen. Verdere promotie van het gebruik van de fiets in heel Brunssum is voor ons ook een prioriteit. Voor deze verkeersplannen dienen wij een motie in.

5. In- en uitstroom ISDBOL

De netto uitstroom stabiliseert redelijk ondanks Corona. De doelstelling van – 2 % uitstroom zal niet gehaald worden. En de verwachting is dat in 2021 het ook niet gehaald wordt. Dit blijft een pijnpunt en zal door het PAK nauwgezet gevolgd worden. Gelukkig is er nog geld om extra inspanningen te doen.

6. Ouderenwelzijn.

Hierover is weinig terug te vinden in deze begroting terwijl door de vergrijzing een aanzienlijk deel van onze burgers hiermee te maken heeft. In 2010 is het Masterplan Wonen, Welzijn en Zorg gereed gekomen met een zienswijze tot 2015. Tijd voor actualisering. Niet alles kan onder de vlag van de WMO gehangen worden. Neem b.v. voldoende ( geschikte of geschikt te maken ) woningen voor ouderen met voldoende ruimte voor scootmobiel en rolstoel. De wens van deze ouderen is om of, dicht bij het centrum, of in hun vertrouwde omgeving ( wijk ) te kunnen blijven wonen met voorzieningen in de directe omgeving. Deze oproep bereikt ons via de ouderen zelf. Dus college: wat ons betreft aan de slag voor een update ouderenwelzijnsbeleid.

7. De AWACS

De geluids- en milieuoverlast van de Awacs blijven ons bezighouden. Daarover vinden wij in deze begroting weinig terug maar er is in de samenleving een toenemend bewustzijn ontstaan ten aanzien van de milieugevolgen van uitstoot van CO2 en stikstofverbindingen. Het vliegverkeer draagt al naar gelang de soort van vliegtuigen in meerdere of mindere mate bij aan genoemde problematiek. En zeker de AWACS-vliegtuigen die opstijgen en landen pal boven het grootste aaneengesloten bosgebied van Zuid-Limburg.

In navolging van de gemeente Beekdaelen dienen wij een coalitiebreed gedragen motie in om in 2021 een onderzoek te laten doen door een deskundig bureau naar de mate van en de milieueffecten van CO2- en stikstofuitstoot met name in de buurt van bos- en heidegebied. En het onderzoek uit te voeren samen met de gemeente Beekdaelen. De raad van Beekdaelen heeft deze motie al eerder raadsbreed aangenomen.

8. POMS en Chroom 6:

Tenslotte dienen wij als coalitie, samen met de SP, een motie in waarin we de regering verzoeken en oproepen om met een eerlijke compensatieregeling te komen voor zogenaamde POMS-slachtoffers en hun nabestaanden. Na gemeente Kerkrade moet ook Brunssum bij de verantwoordelijke staatssecretaris erop aandringen dat dit schadefonds er komt. Voornamelijk arbeiders op vijf zogenaamde POMS-depots in Nederland, waaronder in Eygelshoven en Brunssum, zijn in hun werk lange tijd blootgesteld aan het giftige en kankerverwekkende chroom-6. Defensie was zich daar ruim dertig jaar van bewust zonder er iets aan te doen. Pas toen het RIVM in 2018 met een kritisch rapport naar buiten kwam, werd dit openlijk erkend.

Voorzitter

Samenvattend:

Wij zijn tevreden met deze meerjarenbegroting. Dat bewijst dat Brunssum nu al 3 jaar zelfstandig goed bestuurlijk functioneert, met een goede financiële situatie, in een coalitie van lokale partijen waarbij de burger gehoord wordt en centraal staat. Veel is al gedaan, maar uit het laatste deel van ons betoog geven we enkele zaken aan die zeker de komende tijd nadrukkelijker aandacht verdienen. Een aantal pijnpunten voor het PAK zullen we continu bewaken en zo nodig aan de orde stellen dan wel naar de voortgang vragen. Wij hopen dat  de ellende van Corona snel voorbij zal zijn zodat Brunssum weer volledig kan bruisen en wij weer in levende lijve met elkaar kunnen vergaderen.

Tot zover