Het zijn roerige tijden.  We maken onderdeel uit van veel crises. We leven van dag tot dag en onze gesprekken gaan over oorlog, energie, duurzaamheid, stikstof, inflatie, gezondheid en armoede. En dat geldt ook voor veel van onze Brunssummers. Voor het Progressief Akkoord Brunssum het primaire uitgangspunt voor ons betoog.Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart jl. heeft het PAK zijn belofte aan zijn kiezers waargemaakt om lokaal door te besturen op de ingeslagen weg van de vorige raadsperiode. Het beleid van de voorgaande 4 jaren, waar wij als partij en fractie keihard aan gewerkt hebben, wordt voortgezet. En opnieuw zullen wij ons inzetten voor onze burgers zoals wij dat in ons visiedocument beschreven en uitgewerkt hebben in het coalitieakkoord. Primair staat voor ons het welzijn van onze burgers voorop. Dat betekent o.a. geen onnodige lastenverzwaring (eerder versoepeling) en ondersteuning in de huidige crisissituaties. Waarbij de aanpak van, en het voorkomen van toename van armoede leidend is. Veel aandacht schenken wij daarbij, niet alleen aan de mens, maar ook aan dier, natuur, milieu en gezondheid.

Voor ons ligt ter vaststelling de programmabegroting 2023 en het meerjarenperspectief. Wij moeten het college, de ambtelijke organisatie, maar ook ons zelf, een compliment geven. Hier ligt niet alleen een financieel sluitende begroting met beleid en programma waar we de komende 4 jaren mee aan de slag kunnen. Veelal een voortzetting van reeds ingeslagen beleid. Maar ook nieuw beleid met duidelijke aanpak. Een begroting, opgezet vanuit het 61 punten coalitieakkoord. Netjes overzichtelijk terug te vinden. Op dit moment starten de omgevingsgesprekken met burgers en organisaties en we zien snel resultaten hiervan terug met een duidelijk uitvoeringsprogramma c.q. agenda.

Er wordt hard gewerkt aan het vertrouwen van burgers in de lokale politiek. Vanuit de raadswerkgroep ‘Verbinden’ is de raad in de vorige periode gestart. Er is gezocht naar meer lokale binding tussen overheid en burger, wat geresulteerd heeft in het programma ‘Brunssum Samen aan Zet’. Brunssumse burgers die, met ondersteuning van de gemeente, aan de slag zijn gegaan om Brunssum nog leefbaarder en mooier te krijgen. De eerste presentatie hiervan hebben we onlangs kunnen zien in het Noorderhuis. Maar er is meer. Want de oude Brunssumse slogan ‘Broenssem is Sjoën, is inmiddels weer actueel. Dankzij  de inzet van onze buurtnetwerken en andere burgerinitiatieven. Groen verschijnt door heel Brunssum en zwerfafval wordt per wijk enkele malen per jaar aangepakt. Je kunt, als je wilt, kriskras door Brunssum lopen door en over alleen maar groenstroken. Zelfs een rondje om Brunssum gaat gepaard met veel bos- en groenstroken. Alleen in Noord loop je nog tegen een betonnen muur aan en onze wens is om die barrière, d.m.v. de aanleg van de Akkerwegbrug over de buitenring, snel te slechten. De signalen zijn positief. Dat geldt ook voor het Schutterspark, waar onze PAK visie zijn aansluiting bij de gemeentelijke visie heeft gevonden. Gestart met een motie op 8 juni 2021 over de ‘verboden trap’ wat geresulteerd heeft in een eigen visiepresentatie in de raad van januari dit jaar. Er wordt aan gewerkt, hoewel er naar verluidt nog een aantal lastige hobbels te nemen zijn.

Het streven om Brunssum ‘sjoën’ te houden is er en de stad wordt weer aantrekkelijk voor fietsers en wandelaars. Nu het centrum nog, zodat het wonen en leven in Brunssum aangenaam blijft. Met de plannen die er zijn moet dit kunnen, zeker als we ook de mogelijkheden voor ontwikkeling van de Oostflank bekijken, in samenwerking met Provincie en Parkstadgemeenten.

Toch hebben we een kritische opmerking. We missen in deze programmabegroting de aanpak van ouderenbeleid. Er wordt veel aandacht geschonken aan onze jeugd (en aan onze toekomst), en dat is prima en juichen we van harte toe. Maar we missen een degelijk beleid voor onze ouderen. Hierover wordt niet, of nauwelijks, gesproken. Hoewel we de aandacht voor ouderen in het coalitieakkoord hebben beschreven missen we daar een actiepunt. Die omissie willen wij, middels een PAK Motie Ouderenbeleid, aanPAKken. Niet dat we een extra actiepunt toevoegen, alswel dat we heel kritisch deze aanPAK de komende 4 jaren volgen. De vergrijzing duurt voort en ook ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig in Brunssum blijven wonen. Vandaar dat wij ons met die motie voor deze groep sterk maken. Er is gevraagd om daarbij de aandacht voor eenzaamheid te versterken, hoewel eenzaamheid van alle leeftijden is en niet alleen gezien wordt bij ouderen.
Wat het jeugdbeleid betreft zien wij goede ontwikkelingen. De vraag van jongeren om het zogenaamde Urbanpark op te knappen wordt opgepakt. Wij zijn daar, als PAK, nauw bij betrokken geweest en bieden jongeren de mogelijkheid zich naar de Brunssumse politiek toe sterk te maken.

Armoede, en zeker kinderarmoede, kan niet en mag niet. Dit heeft ook in het coalitieakkoord hoge prioriteit. Zeker kinderen kunnen en moeten wij dit niet aandoen. Er zijn nog onvoldoende mogelijkheden en middelen om hierin te ondersteunen. Nu er een energiecrisis is, en er ook een mogelijk koude winter aan komt, willen wij de groep kinderen van 0-17 jaar, die net boven de bijstandsnorm leven, en die hier ook behoefte aan hebben en het niet zelf kunnen betalen, de mogelijkheid bieden om voor de komende winter een kledingpakket te krijgen. Zoals dit nu ook geldt voor kinderen die wel in bijstandsgezinnen leven. Daartoe dienen wij een amendement in om dit direct vanaf 1 januari te realiseren.PAK Amendement Kledingpakket kinderen in armoede

Het is goed om de implicaties  van het verhogen van minimaregelingen van 120 naar 130% eens te onderzoeken. De PvdA doet, via een motie, een oproep hiertoe welke wij van harte toejuichen en we mede-indiener zullen zijn. PvdA- Motie 2_ Ruimhartiger minimabeleid

Het bestaande Coronanoodfonds naar algemeen noodfonds ter ondersteuning van crisisproblematiek.
Dat is onze insteek. Daarom steunen wij een algemeen amendement wat door de coalitiepartijen ingediend wordt. 1. Amendement. Instellen reserve crisismaatregelen
In het kader van begeleiding, advisering en ondersteuning in de aanpak van de energiecrisis hebben wij de vraag: Is het mogelijk om een dependance/ steunpunt te krijgen in Brunssum van de woonwijzerwinkel? Zodat onze burgers, op loopafstand, informatie kunnen krijgen over bijvoorbeeld woonaanpassingen?

Dier, natuur en milieu staan hoog op onze partijagenda. Dankzij onze inzet is er een gedegen Dierenwelszijnsbeleid vastgesteld. Alleen vraagt de uitvoering hiervan nogal wat middelen. In deze begroting is er voor dierenwelzijn jaarlijks een bedrag van € 20.000 gereserveerd. Wij beseffen dat bij problematiek, zoals bijvoorbeeld nu met de ganzenoverlast in het vijverpark, er geen middelen beschikbaar zijn. Wij dienen hiervoor een motie in met het verzoek om te kijken wat aanpak van dit probleem financieel betekent. PAK Motie Kosten Dierenwelzijn
Tevens een motie ondersteuning Dierenvoedselbank Limburg met een dependance in Brunssum. PAK Motie Dierenvoedselbank

De afgelopen 4 jaar heeft een raadswerkgroep zich gebogen over het innen van de hondenbelasting temeer er stemmen opgaan om deze, geen doelbelasting zijnde, op te heffen. Dat betekent wel dat dit scheelt in de gemeente inkomsten. Daar zijn wij ons zeer van bewust. De genoemde werkgroep, waar ons raadslid Stefanie Offermans van deel heeft uitgemaakt, heeft een verslag met adviezen gepresenteerd. Helaas heeft het college dit (nog) niet opgepakt. Daarom stellen wij voor, via een amendement, als startpunt, hondeneigenaren voor hun 1^e hond een tegemoetkoming te doen van € 25 en dragen wij het college op snel werk van een degelijk beleid te maken. De dekking van deze tegemoetkoming van om en nabij € 80.000, halen wij uit het accres gemeentefonds n.a.v. de septembercirculaire. Terug te vinden in de 0^de begrotingswijziging die wij zo meteen vaststellen. Verantwoording volgt in de 1^e bestuursrapportage 2023. PAK Amendement hondenbelasting

De prijzen voor primaire levensbehoeften in de winkels reizen de pan uit. Gezonde voedselproducten zijn essentieel voor ieders bestaan. Wij zouden mensen kunnen ondersteunen in hun dagelijkse behoeften aan groenten en fruit door de mogelijkheid van het aanleggen van een voedselbos of een pluktuin. Wij vragen het college, via een motie, hier onderzoek naar te doen. PAK Motie Voedselbos Pluktuin

Wij constateren dat beschikbare middelen voor Openbare Ruimte, de zogenaamde MOP-OR, met zo’n 5 ton vermeerderd zijn t.o.v. dit jaar. Die mogen dan ook optimaal benut worden. Wij dienen een motie in onder de titel Verruiming Afwijkingenbeleid. Het gaat hier om huiseigenaren met een hoekwoning die zeer beperkte mogelijkheden hebben op hun eigen perceel iets bij te bouwen buiten de voorgevelrooilijnen. Wij zien graag dit beleid verruimd tot 1 meter van de erfgrens. PAK Motie Verruiming Afwijkingenbeleid

Wij beseffen dat door het indienen van moties wij een extra belasting op de organisatie leggen. Dat concluderen wij, omdat wij zien dat er nog steeds een behoorlijk aantal aangenomen moties niet zijn uitgevoerd. Het gaat zelfs terug tot 2018. Er liggen bijvoorbeeld nog 2 moties van het PAK uit de vorige begrotingsvergadering van november 2021, waar nog niets mee gedaan is. Ik noem het Geboortebos en het realiseren van samenspeelplekken, die we samen met de VVD fractie hebben ingediend. Wij vragen hier extra aandacht voor.

En dan hebben we het nog niet eens over de overgenomen moties. Want dat is moeilijker te controleren. We noemen onze motie om parkeerplaatsen te overdekken waarop zonnepanelen geplaatst kunnen worden. Nu kan het zijn dat u ons betoog al heeft ingezien? Want, tot onze verbazing, zien wij gisteren een raadsinformatiebrief binnenkomen waarin uw antwoord geeft op voorgaande. En meer, met name ook de stand van zaken rond het Terca zonnepark en de capaciteit van ons stroomnet. Daarvoor dank.

Tot slot
De Programmabegroting 2023, getiteld ‘Samen voor Brunssum’, krijgt onze goedkeuring. Het straalt ambitie uit en er komt snel een uitvoeringsprogramma met agenda. Dat betekent voor het College: aan de slag. De raad zal een belangrijke taak krijgen in het sturen van dit programma en de controle op de uitvoering. Blijft echter overeind dat acute situaties voor het Progressief Akkoord de primaire aandacht krijgt. Gaat het met de Brunssumse burger goed, dan gaat het met Brunssum doet.

Beste Raad, College en Organisatie, Concentreer u de komende periode op het welzijn van onze burgers. Dat is onze plicht en onze burgers verwachten dat ook van u.

Tot zover onze 1^e termijn