Dinsdag 2 november 2021
Voorzitter, geachte leden van de gemeenteraad Brunssum en College van B&W, beste burgers van Brunssum en welkom alle volgers en kijkers buiten Brunssum.

We staan aan de vooravond van een nieuwe bestuursperiode. In maart 2022 zijn de volgende gemeenteraadsverkiezingen en vandaag leggen we het fundament voor de komende raadsperiode d.m.v. de voorliggende programmabegroting 2022. Vanuit onze PAK visie en onze slogan: sociaal, actief en betrouwbaar, bespreken en beoordelen wij de voorliggende begroting.
Het stabiele financiële beleid van de huidige raadsperiode, dat deze gemeenteraad en het huidige college van B&W hebben gerealiseerd, wordt gecontinueerd.

Zowel de jaarcijfers 2020 alsook deze begroting laten zien dat wij als Brunssum een stevig fundament hebben gelegd om de komende jaren als een volledig zelfstandige gemeente te kunnen blijven bestaan. Daarvoor een compliment aan allen die de afgelopen 4 jaar hiervoor keihard hebben gewerkt..

Wij hebben sinds maart 2020 maatschappelijk, lichamelijk, psychisch en sociaal een heel afwijkend bestaan gekend. Wij kampen nog steeds met de naweeën van de pandemie en wij hopen op een spoedige toenemende verbeterde situatie en stabiliteit. Het door ons ingestelde Corona steunfonds heeft burgers en ondernemers kunnen helpen. Daarnaast hebben wij als gemeente, op initiatief van het PAK, ons steentje bijgedragen aan de gedupeerden van de watersnood in juli door middel van een mooie donatie van 2 euro per inwoner aan het nationale rampenfonds.

In de aanloop naar de behandeling van deze programmabegroting hebben wij als PAK bij de behandeling van de Voorjaarsbrief in juli een 10tal wensen kenbaar gemaakt. Die wensen vinden wij grotendeels terug in deze begroting en daar zijn wij zeer verheugd over. Uiteraard zullen wij hier dieper op ingaan.

Onze 1^e conclusie is dat wij als Brunssum er financieel goed voor staan. Er wordt een sluitende begroting gepresenteerd en er is zelfs overschot en ruimte voor extra investeringen. Terecht worden er gelden gereserveerd voor het sociale domein en met name de ondersteuning voor de jeugdproblematiek krijgt hierbij veel aandacht. De septembercirculaire 2021 n.a.v. de landelijke begroting, gepresenteerd op Prinsjesdag, laat ook gunstige cijfers zien.

Dit betekent ook dat wij alle Brunssumse huishoudens tegemoet kunnen komen. Daardoor hoeven we de vaste lasten niet te verhogen. Dus geen verhoging van de OZB, geen verhoging van de afvalstoffenheffing en rioolbelasting,.  Dit was ook een van onze aandachtspunten bij de voorjaarsbrief. Uiteraard zullen we wel de jaarlijks indexering van 1,5 % volgen, als inflatiecorrectie. Doe je dit niet, dan put je de eigen begroting uit. Maar belangrijker nog is, dat het voor iedere burger goed uitkomt. De energiekosten stijgen enorm terwijl wij daar in het kader van onze milieuopdracht ook nog een taakstelling hebben. In het verlengde daarvan stijgen ook de kosten van levensonderhoud en dat betekent dat de zwaksten in onze samenleving daar de meeste hinder van zullen hebben. We constateren dat er in het land en dus in onze gemeente energiearmoede ontstaat. Uiteraard verwachten  we forse ondersteuning vanuit de overheid voor onze burgers.  Als gemeente zullen we eveneens moeten bijspringen. Daarvoor dienen we het Amendement 1 noodfonds energiearmoede in.
Terug naar onze aandachtspunten vanuit de Voorjaarsbrief.

Basis van de afgelopen raadsperiode was een 55 punten programma van de coalitiepartijen, gevormd door de 4 lokale partijen. Deze partijen hebben zich daaraan geconformeerd. Dit programma is bijna volledig uitgevoerd. Eén van de punten waar nog extra aandacht aan wordt besteed, is het accommodatiebeleid. Het is jammer dat voor de Werkgroep Accommodatiebeleid zich maar één raadslid heeft aangemeld. Er zijn nogal wat ontwikkelingen op dit gebied, bijvoorbeeld rond de gebouwen van VV De Leeuw!

Een ander belangrijk aandachtspunt van het PAK bij de voorjaarsbrief is Schutterspark. Wij hebben als enige partij van Brunssum een eigen visie op de toekomst van het Schutterspark ingeleverd toen daar naar werd gevraagd. Onze vurige wens is dat het Schutterspark snel wordt opgeknapt en weer die uitstraling krijgt die het vroeger had. Dan zullen ook weer veel mensen naar dit park komen om daar te recreëren.
Prioriteit blijft een spoedige oplossing voor vervanging van de inmiddels ‘verboden’ trap en we houden het college aan de toezegging die daarover is gedaan. We verwachten van de portefeuillehouder in zijn antwoord vandaag daarin de voortgang. Mogelijk dat wij, via een amendement, de raad nu al voor extra gelden vragen voor acute reparatie van deze trap. Dat is afhankelijk van het antwoord van de wethouder. (vraag aan college)

De Oostflank,
Voor het PAK is het duidelijk. Het bestemmingsplan dat nu is vastgesteld gaat ervan uit dat geen enkele verhoging van stikstof is toegestaan bij nieuwe ontwikkelingen. Dat betekent dat wij misschien moeten denken aan een plan B. Het PAK denkt hierbij in de richting van een aantal zonneweides in dit gebied. Dat zou ook kunnen betekenen dat we de duurzaamheidsdoelstellingen realiseren.  Daarover zullen wij de Motie 1 duurzaamheid Oostflank indienen.

Het Centrumplan,
dat ontwikkelt zich goed. Men gaat aan de slag en daar hebben wij veel vertrouwen in. Wij hebben als PAK daar veel energie in gestoken en wij zijn natuurlijk content met de binnengehaalde 2 miljoen vanuit Provincie en Parkstad. Maar er blijft nog steeds een tekort om alle plannen te realiseren omdat de 2 miljoen alleen al nodig zijn voor dekking van de geplande sloopkosten.

Armoedebeleid
De energiearmoede is al genoemd. Wij dienen een amendement  in voor het instellen van een noodfonds energiearmoede voor het komende jaar, waarvoor wij een bedrag van € 150.000 willen reserveren vanuit de algemene reserve. Gezinnen kunnen zich melden voor tegemoetkoming in energiekosten tot maximaal 150 euro mits zij aan bepaalde criteria voldoen.
Verder dienen wij de Motie 2 individuele inkomenstoeslag 67+ in om aandacht te schenken aan de Individuele Inkomenstoeslag (v/h langdurigheidstoeslag) bij 67 plussers, aangezien de bijstandswet daarin niet voorziet.

Jeugdzorg
Hier is de portefeuillehouder al flink mee aan de slag. Gelden worden gereserveerd en wij vertrouwen er op, dat dit verder allemaal goed zal lopen.

Ouderenzorg en zorg voor minder valide mensen
Ook hierin hebben wij veel energie gestoken. De inclusieve  samenleving zorgt er voor dat het voor alle burgers in Brunssum goed wonen is. Ondanks dat veel bedrijven en organisaties daarin niet echt coöperatief zijn. Om maar eens de beperkte mogelijkheid van veilig pinnen en storten van cashgeld te noemen.
Veel aandacht vragen wij voor het plan van aanpak Eenzaamheid. Wij horen van de portefeuillehouder dat er op 19 november een aftrapbijeenkomst is. Niet geheel duidelijk is wie daar allemaal bij betrokken is en of de raad daarbij een rol heeft. Wellicht dat het college daar een antwoord op heeft. (vraag aan college)
Vanwege de toenemende vergrijzing en het steeds ouder worden zien wij ook een stijging van mensen met dementie. Dat verontrust ons zeer. Gelukkig zijn meer gemeenten bewust van deze situatie en zijn zij zeer actief bezig met de aanpak van opvang en begeleiding van dit ziektebeeld in overleg met organisaties. Veel gemeenten hebben daarbij de status van ‘dementievriendelijke’ gemeente. Voorbeelden zijn Kerkrade en Voerendaal. Brunssum ontbreekt nog. Daarom dienen wij de Motie 3 dementievriendelijke gemeente in om in Brunssum deze status te realiseren.

Duurzaamheid, verkeer en milieu
We wachten in spanning het nieuwe Mobiliteitsplan af. Wij blijven voorstander van het creëren van een bewaakte fietsenstalling omdat wij het gebruik van de fiets in Brunssum promoten, zeker nu er steeds meer gebruik gemaakt wordt van e-bikes die erg gewild zijn bij het dievengilde. Het autoblik mag zo veel mogelijk uit het centrum, wat het PAK betreft.  Alle winkels moeten goed bereikbaar zijn met de auto en de fiets. Bekijk ook de mogelijkheid om oplaadpalen in alle wijken op strategische punten te plaatsen.
Ook wachten wij op de uitwerking van de door het PAK ingediende ‘groene’ moties. Wat is de stand van zaken hiervan beste portefeuillehouder? (vraag aan college)
De verdere ontwikkeling van de Energietransitie 2.0 loopt en de Warmtetransitie, in samenwerking met Parkstad, zal vóór 1 januari zijn beslag krijgen binnen deze raad.
De ontwikkeling van opvang van zonne-energie in de stad zelf is al bezig. Er wordt gekeken naar benutten van platte daken, zoals gebeurd is bij onze sporthal. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om bestaande parkeerplaatsen te overdekken met zonnepanelen, zoals het Alsdorfplein. Dat betreft uiteraard een forse investering maar kan door het college onderzocht worden. Wij zullen daarover de Motie 4 zonnepanelen op parkeerplaatsen indienen.
Als initiatief voor de ontwikkeling van nieuw groen zijn wij voorstander van het creëren van een levensbomenbos c.q. geboortebos. Wij zullen daarover de Motie 5 Geboortebos indienen.

Wijkontwikkelingen
Door voortvarend initiatief hebben de oude wijkteams een facelift ondergaan en zijn er 5 buurtnetwerken gevormd die allen enthousiast aan de slag zijn. Dit heeft geleid tot veel initiatieven van bewoners  om het leven en wonen in hun wijk te verbeteren. Dat is zeer te waarderen en wordt door de wijkwethouders enthousiast ondersteund. Daarvoor alleen al applaus aan al die vrijwilligers die zich belangeloos inzetten voor hun wijk. Nog nooit is Brunssum zo schoon geweest of met een oude slogan te noemen ‘Broenssem is sjoën’. Nu is het zaak dat elke wijk, in samenwerking met zijn bewoners, een lange termijnvisie ontwikkelt.
Wij vragen extra aandacht voor informatie aan de bewoners van de buurten Schuttersveld en De Lemmender nu er is besloten dat beide woonbuurten een renovatie zullen ondergaan dankzij de 11 miljoen die we hebben binnengehaald vanuit het volkshuisvestingsfonds.

MOP/OR
In afwachting van een nieuwe speeltuinnota en in het kader van de inclusieve samenleving zullen wij een Motie 6 Samenspeelplekken indienen zodat elk kind, ook kinderen met een handicap, kan spelen op speelplekken in wijken en buurten

De Akkerwegbrug over de buitenring
Het ziet er naar uit dat de realisering zal gebeuren hoewel we waarschijnlijk zelf voor de financiële middelen moeten zorgen. Het is zaak om deze brug onder te brengen binnen het thema toerisme, recreatie en ecologie, c.q. herstel van de binnenstedelijke groengebieden met het groen buitengebied. Het mooie stuk natuur en wandelgebied rond ons Clemensdomein wordt daarbij nog beter bereikbaar voor natuurgenieters en recreanten, zeker nu het Clemensdomein een enorme ‘boost’ krijgt. We zien zelfs mogelijkheden om de Leisurelane en de Beekdaelenroute op de wat langere termijn met elkaar te verbinden. Omdat de Provincie een taak heeft om kwetsbare Natura 2000 gebieden te beschermen en door deze brug extra recreatieplekken dichtbij huis zullen worden hersteld en daardoor de Brunssummer Heide weer enigszins wordt ontlast, ligt het voor de hand, dat de provincie alsnog meedoet. Maar ook  de gemeente Beekdalen heeft er belang bij. Wellicht kan daar ook een balletje gaan rollen. Desalniettemin gaan we er vooralsnog vanuit, dat we zelf die brug volledig moeten gaan bekostigen. We hebben veel waardering voor de inspanningen die al geleverd zijn, maar we roepen het college op om nog een tandje bij te zetten om nog andere financiële bronnen aan te boren. We houden het College aan de toezegging om vóór de behandeling van de programmabegroting te komen met een stand van zaken rond de realisering van deze brug. In de toelichting op onze wensen bij de voorjaarsbrief geeft het college aan dit te doen tijdens deze vergadering. Inmiddels hebben wij dit antwoord gisteren, 1 november, via een raadsinformatiebrief toegezonden gekregen. We nodigen het College uit om nadere toelichting op de RIB te geven. Waarna we zullen besluiten met een bestuursopdracht aan het college om nu eindelijk de brug te realiseren. (vraag aan college)

Voorzitter

Ik kom tot een afronding met het volgende.
De nieuwe Omgevingswet, die waarschijnlijk per 1 juli komend jaar van kracht wordt, zal veranderingen te weeg brengen in Brunssum. We zijn daar als gemeente goed op voorbereid. Als PAK hebben wij in de werkgroep ons steentje bijgedragen. Het ontwikkelde ambitiedocument is klaar en rijp voor uitvoering.
Brunssum is aan zet. Op initiatief van de werkgroep Verbinden, waar het PAK met trots deel van uit mag maken, zijn enthousiaste burgers aan de slag om Brunssum die gemeente te laten zijn die het wil zijn. Collega Ebbinge en ikzelf als aanwezige raadsleden, en u, voorzitter, hebben op zaterdag 23 oktober j.l. dit zelf kunnen constateren tijdens de eerste bijeenkomst in BMV Oost. Opvallend was te constateren dat de afstand burger – politiek nog heel groot is en dat veel burgers slecht geïnformeerd zijn over lopende ontwikkelingen binnen onze gemeente. Aan communicatie en informatie naar de burger dient echt iets te verbeteren.

Brunssum: modern en voorbereid op de toekomst. Brunssum, waar het goed leven en wonen is voor jong en oud en wij hopen dat het initiatief Brunssum Aan Zet zijn voortgang krijgt in de nieuwe raadsperiode.

Uiteraard ondersteunen wij als Progressief Akkoord voorliggende begroting en stellen wij tevens de 0e begrotingswijziging 2022 vast en wensen het college en onszelf veel bestuurlijke kracht en sociale wijsheid toe in 2022.

Tot zover de 1^e termijn